به گزارش ایرنا، آموزش و پرورش استثنایی جرو نادرترین سازمان ها در ساختار وزارت آموزش و پرورش است که مصوبه مجلس شورای اسلامی را دارد و جامعه هدف این سازمان از هر لحاظ مستحق خدمت هستند و باید زمینه ای برایشان فراهم شود تا وارد جامعه و چرخه زندگی شوند.

کودکان و دانش‌آموزان استثنایی(دارای نیازهای ویژه) به عنوان جامعه هدف این سازمان شامل گروه هفتگانه از جمله کودکان و دانش‌آموزان کم توان ذهنی، آسیب دیده شنوایی، آسیب دیده بینایی، کودکان و دانش آموزان دارای اختالات رفتاری ـ هیجانی، مشکلات ویژه یادگیری، چند معلولیتی دارای و کودکان و دانش آموزان اختالات جسمی ـ حرکتی هستند.

استان کردستان بیش از سه هزار دانش‌آموز با نیاز ویژه در طیف های مختلف دارد که بیش از ۵۰۰ نفر نیروی انسانی در ۶۸ مدرسه به این افراد خدمات مختلف، اموزشی، تحصیلی، توانبخشی و غیره ارائه می دهند.

برای آشنایی بیشتر با وضعیت دانش‌آموزان با نیاز ویژه استان و نحوه ارائه خدمات به این قشر، گفت و گویی با "طالب محمدی" رییس آموزش و پرورش استثنایی کردستان انجام دادیم که مشروح آن در ذیل می آید.

ایرنا: در حال حاضر چه تعداد دانش آموز دارای نیاز ویژه در استان وجود دارد؟

محمدی: در مجموع سه هزار و ۴۷۶ دانش آموز دانش آموز دارای نیاز ویژه زیرپوشش آموزش و پرورش استثنایی هستند که از این تعداد هزار و ۵۱۸ نفر در مدارس استثنایی تحصیل می کنند و بیشترین آنها با ۳۶۰ نفر در ناحیه ۲ سنندج بوده و مریوان و سقز هم در رده های بعدی قرار دارند.

همچنین از این تعداد دانش آموز که در مدارس استثنایی هستند، ۲۳۳ نفر در پیش دبستانی هستند و وجه ممیزه آموزش و پرورش استثنایی با آموزش و پرورش عادی این است که پیش دبستانی در استثنایی رسمی اجباری و در آموزش و پرورش عادی غیر رسمی غیر اجباری است.

900 نفر در مقطع ابتدایی و مابقی نیز متوسطه اول پیش حرفه ای و متوسطه دوم حرفه ای یا کاردانش خاص هستند ضمن اینکه هزار و ۳۷۰ نفر شهری و ۱۴۵ نفر نیز روستایی است.

از مجموع دانش آموزان استثنایی هزار و ۵۰۰ نفر نیز به مراکز اختلالات یادگیری این نهاد مراجعه کرده و آموزش و درمان تخصصی می بینند و هزار و ۴۰۰ نفر دیگر نیز در طرح آموزش تلفیقی فراگیر قرار دارند که در مجموع سه هزار و ۴۷۶ نفر هستند.

ایرنا: در مورد مراکز اختلالات یادگیری توضیح دهید و اینکه چند مرکز در استان وجود دارد؟

محمدی: آموزش و پرورش استثنایی غیر از مدارس، متولی بخش دیگری با عنوان مراکز اختلالات یادگیری است که رسالت آنها این است که دانش آموزانی که در مدارس عادی به هر جهت مشکل یادگیری دارند طی هماهنگی مدیر مدرسه به این مراکز معرفی شده و چندین جلسه تحت درمان و آموزش تخصصی قرار می گیرند.

سالانه هزار و ۵۰۰ نفر مراجعه کننده به این مراکز وجود دارد که پس از طی کردن جلسات تخصصی به مدارس عادی بازگردانده می شوند اما با معلم رابط در ارتباط هستند و اگر درمان نشده باشند جلسات تمرینی جبرانی برایشان گذاشته خواهد شد.

در حال حاضر در استان کردستان ۲۷ مرکز اختلالات یادگیری در ۱۳ شهرستان و منطقه وجود دارد که ۲۱ مورد از این تعداد دولتی و هفت مرکز نیز غیردولتی است.

مراکز اختلالات یادگیری امسال با عنوان مراکز جامع سنجش، آموزشی، توانبخشی و مداخله به موقع رشدی تربیتی است و مکلف شده ایم که کل استان را پوشش دهیم و سال گذشته در موچش و سریش‌آباد نیز این مرکز راه اندازی شد و امسال نیز قصد داریم در زیویه، کلاترزان و کرانی نیز راه اندازی شود و اگر این سه منطقه را هم پوشش دهیم کل ۱۶ منطقه در آموزش و پرورش استان صاحب این مراکر می شوند.

ایرنا: در ابتدای صحبت هایتان به طرح تلفیقی فراگیر اشاره کردید، در مورد این طرح توضیح دهید؟

محمدی: طرح تلفیقی فراگیر یکی دیگر از طرح‌های آموزش و پرورش استثنایی است که در دنیا بیشتر مرسوم بوده و کشورهای موفق دانش‌آموزان استثنایی را از دانش‌آموزان عادی جدا نمی کنند و در استان هزار و ۴۰۰ نفر زیرپوشش این طرح هستند.

دانش آموزانی که در طرح سنجش بدو ورود به مدرسه مورد سنجش قرار می گیرند، اگر بهره هوشی‌شان نزدیک به مدرسه عادی باشد به مدارس عادی معرفی می شوند اما معلم مرجعی(رابط) نیز به آنان تعلق می گیرد که به معلم عادی کمک کند.

در استان هزار و ۴۵۶ دانش‌آموز دارای نیاز ویژه داریم که زیرپوشش این طرح بوده و در حدود ۵۰ مدرسه مشغول به تحصیل هستند.

ایرنا: سالانه چه تعداد دانش‌آموز زیرپوشش طرح سنجش سلامت قرار می گیرند؟

 

محمدی: طرح سنجش سلامت یکی از طرح‌های مهم است که آموزش و پرورش استثنایی مجری آن است و کشورهای خارجی روی آن خیلی مانور می دهد و براساس آن کسی وارد مدرسه شود باید از مرحله تست جسمانی، هوشی، عاطفی و اجتماعی بگذرد.

پس از گذر از این تست‌ها اگروضعیت وی عادی باشد به مدارس عادی، اگر دارای بهره هوشی مرزی باشد تحت آموزش تلفیقی فراگیر و اگر آموزش پذیر بود در مدرسه استثنایی پذیرش می شود، هدف از این طرح جایابی مناسب است که متناسب با طیف‌های مختلف برنامه ریزی درسی و آموزشی داشته باشیم.

سال گذشته ۳۱ هزار دانش آموز بدو ورود به دبستان زیرپوشش این طرح قرار گرفتند، ضمن اینکه در سال‌های گذشته این طرح در فصل تابستان اجرا می شد اما امسال طبق آیین نامه جدید در طول سال و در سه بازه مکانی اجرا می شود و حدود ۳۰ هزار نفر تاکنون زیرپوشش این طرح قرار گرفته اند.

ایرنا: در حال حاضر چه برنامه‌های جدیدی برای دانش‌آموزان استثنایی در استان دارید؟

محمدی: بنده شخصا اعتقاد زیادی به برنامه محوری و برنامه ریزی کاری دارم و براین اساس ۱۰ شاخص را با عنوان شاخص های اصلی مدنظر قرار دادیم که تقویت و توسعه فرصت های توانبخشی حمایتی و مددکاری با همکاری بهزیستی و سایر ارگان ها، توانمندسازی نیروی انسانی، افزایش دانش آموزان تلفیقی فراگیر و توسعه آن، کیفیت بخشی، توسعه و تقویت مراکز اختلالات یادگیری و اعزام دانش‌آموزان به مسابقات ورزشی، قرآنی، هنری و آوایی از جمله این برنامه‌ها است.

یکی دیگر از برنامه‌های ما که در دستور کار قرار دارد، تدوین خط الفبای بریل کردی برای دانش آموزان دارای نیازهای ویژه استان توسط مرکز کردستان شناسی دانشگاه کردستان است و مکاتبات اولیه آن انجام شده است.

پوشش اخبار ناشنوایان در صدا و سیما کردستان یکی دیگر از برنامه‌هاست که این مهم در اکثر استان های کشور وجود دارد و در استان ما چند سالی است که تعطیل شده و مکاتبات لازم برای این کار نیز از سوی استاندار کردستان با صدا وسیما انجام شده است.

اتمام پروژه نیمه تمام مدرسه مستقل طیف اتیسم که با یک خیر هم صحبت شده و قرار است ورود پیدا کند، ضمن اینکه کردستان تنها استان در غرب کشور است که مدرسه مستقل اتیسم ندارد و همین امر موجب نارضایتی والدین شده است.

ایرنا: آموزش و پرورش استثنایی علاوه بر مدرسه اتیسم، چند پروژه عمرانی دیگر دارد؟

محمدی: علاوه بر مدرسه اتیسم ۲ پروژه نیمه تمام دیگر در استان شامل سالن ورزشی شهرک نور سنندج که ۹۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و هنرستان نوآوران در سه راهی شیخان سنندج داریم و این ۲ پروژه نیز بزودی تکمیل شوند.

امسال ۶۰ میلیارد ریال اعتبارات در آموزش و پرورش استثنایی استان در زمینه های مختلف حمایتی، تجهیزاتی و ایاب و ذهاب توزیع شده است.

 

ایرنا: در حال حاضر آموزش و پرورش استثنایی کردستان با چه مشکلات و چالش‌هایی روبرو است؟

محمدی: ما در استان با چند چالش اساسی روبرو هستیم که کمبود فضای استاندارد یکی از این مشکلات و چالش‌ها است فضای مراکز ویژه دانش‌اموزان استنثایی باید مناسب سازی باشد که ما در این زمینه با کمبود مواجه هستیم.

یکی دیگر از چالش‌های ما در استان کمبود نیروی انسانی و توانبخشی است و در این زمینه پس از ۱۰ سال مباحثات و مذاکرات، قرار شد هزار نفر نیروی توانبخشی از طریق آزمون استخدامی جذب آموزش و پرورش استثنایی شوند که از این تعداد ۳۳ نفر سهم استان کردستان است.

کمبود تجهیزات آموزشی و کارگاهی از دیگر مشکلات ما در استان است و انتظار داریم جامعه خیرین به سمت آموزش و پرورش استثنایی که مستحق ترین حوزه برای ورود افراد خیر و نیکوکار است و در این زمینه از رسانه‌ها انتظار می رود که همکاری لازم را با ما داشته باشند.

ایرنا: در پایان آماری از تعداد مدارس آموزش و پرورش استثنایی در سطح استان ارائه دهید؟

محمدی: در استان ۶۸ مدرسه استثنایی با ۲۶۰ کلاس درس در استان وجود دارد که بیشترین آن با ۱۰ مدرسه و ۵۲ کلاس درس مربوط به ناحیه ۲ سنندج است، ۱۱ مورد پیش دبستانی، ۳۱ مورد ابتدایی و ۲۶ مدرسه نیز متوسطه است.

از این تعداد مدرسه ۴۶ مورد مختلط، ۳۹ مدرسه مستقل ، ۲ مورد ضمیمه ابتدایی عادی و ۲۷ مدرسه نیز مدیرآموزگار است، ضمن اینکه ۵۵ مدرسه در مناطق شهری و ۱۳ مورد نیز در روستاها مستقر است.