به گزارش روابط عمومي سازمان آموزش و پرورش استثنايي كشور، دكتر مجید قدمی رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور در برنامه تلویزیونی پرسشگر با موضوع «چالش‌های تلفیق دانش‌آموزان با نیازهای ویژه»، اظهار داشت: تفاوت‌های فردی یک واقعیت است و بر اساس این تفاوت‌ها، نهادی چون آموزش و پرورش باید حساس باشد و بتواند برنامه‌هایش را تنظیم کند؛ حال باید به این سوال پاسخ داد که آیا با توجه به این تفاوت‌ها، اهداف تغییر می‌کنند؟

وی با بیان اینکه هدف نهایی آموزش و پرورش تغییر نمی‌کند چرا که مأموریت آموزش و پرورش آماده کردن افراد برای زندگی است، اضافه کرد: بر اساس سند تحول بنیادین، رساندن فرد به مراحلی از حیات طیبه و زندگی پاک فردی و اجتماعی از جمله اهداف نظام تعلیم و تربیت است.

دكتر قدمی با بیان اینکه آموزش و پرورش باید ضمن توجه به تفاوت‌ها، ساختار و محتوای نظام را بر اساس مشترکات مخاطبانش تنظیم کند، درباره اشتراک فرد تیزهوش با فردی که نرم هوش پایین دارد، گفت: اولین نقطه مشترک این است که هر دو انسان هستند؛ دوم آنکه حق زندگی دارند و این حق چه برای افرادی که پایین این طیف هوشی قرار دارند و چه آنها که بالای این طیف هستند، وجود دارد.

وی با تأکید بر اینکه معلولیت مشکل افراد نیست، مشکل جامعه است، افزود: پیام بعدی این است که جامعه باید خود را آماده کند که طیف مختلف افراد را پذیرا باشد و نه فقط یک گروه خاص را؛ جامعه مانند یک خانواده است که باید در آن طوری رفتار شود که همه اعضا احساس تعلق خاطر و شادمانی کرده و زمینه پیشرفت برای همه آنها فراهم باشد.

معاون وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه جامعه باید فضایی را ایجاد کند که افراد با شرایط متفاوت در اجتماع از حق زندگی، حق مشارکت، مسئولیت پذیری و همدلی برخوردار باشند، ادامه داد: در نگاه به تفاوت‌ها نمی‌آیند مدرسه و محل سوادآموزی افراد را از همدیگر جدا کنند بلکه در محتوا و نوع آموزش، تفاوت‌هایی را درنظر می‌گیرند.

وی درباره راه‌های تشخیص دانش‌آموزان دارای بهره هوشی پایین‌تر، گفت: ما باید صبر کنیم تا کودک به سن 6 سالگی برسد؛ البته در سازمان آموزش و پرورش استثنایی مصوبه داریم که طبق آن کودک از سن پنج سالگی هم می‌تواند تحت غربال قرار بگیرد؛ کودکان مورد ارزیابی و سنجش شنوایی، بینایی و آمادگی تحصیلی قرار می‌گیرند و اگر در نرم هوشی 50 تا 70 قرار بگیرند به سمت مدارس استثنایی هدایت می‌شوند.

دكتر قدمی اضافه کرد: در مقوله آموزش فراگیر، گروه‌های آسیب دیده بینایی، شنوایی و معلولین جسمی حرکتی وارد مدارس عادی می‌شوند؛ علاوه بر این، دانش‌آموزانی را در مدارس عادی داریم که مشکل هوشی ندارند اما در یک یا دو زمینه درسی دچار مشکل می‌شوند و مبتلا به اختلالات یادگیری هستند که این افراد هم در سیستم فراگیر تحت پوشش ما هستند.

وی به فعالیت مراکز ویژه اختلالات یادگیری اشاره کرد و گفت: وقتی معلمان ما این اختلالات را تشخیص می‌دهند، دانش‌آموز را به مراکز اختلالات یادگیری ارجاع می‌دهند و ما روی آنها کار می‌کنیم و در راستای پیشگیری از افت تحصیلی آنها تلاش می‌کنیم.

رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور افزود: افراد با بهره هوشی 50 تا 70 تا سن پنج سالگی در مراکز بهزیستی تحت پوشش قرار می‌گیرند و به سن مدرسه که برسند به آموزش و پرورش استثنایی هدایت می‌شوند؛ ما زمینه تحصیل را برای بچه‌های با نمره هوشی 50 تا 70 تا مقطع دیپلم فراهم کرده‌ایم و جالب است بدانید امسال تعدادی از دانش‌آموزان ما در کنکور قبول شدند.

دكتر قدمی ادامه داد: در حال حاضر در سنجش به محضی که مشخص می شود کودک مشکل بینایی دارد به خانواده اعلام می‌کنیم که کودک شما می‌تواند در نزدیکترین مدرسه به محل سکونت شما ثبت‌نام کند در عین حال مدرسه خاص نیز وجود دارد و ما به شما توصیه می‌کنیم که کودک شما در آنجا ثبت نام کند.

وی خاطرنشان کرد: طی بررسی پیشرفت تحصیلی افرادی که در مدارس خاص ثبت‌نام کردند را با افرادی که در مدارس عادی ثبت نام کردند را با یکدیگر مقایسه کردیم، در کنکور افراد خاص بیشترین درصد قبولی را دارند.

دكتر قدمی با بیان اینکه 140 هزار دانش‌آموز را تحت پوشش داریم، عنوان کرد: 75 هزار نفر در مراکز خاص ما تحصیل می‌کنند، از این تعداد 55 هزار کودک در نرم هوشی 50 تا 70 هستند؛ ما هنوز در حوزه کودکان کم توان ذهنی به سمت آموزش فراگیر نرفته‌ایم، زیرا انعطاف لازم هنوز ایجاد نشده است؛ البته در برخی روستاها این کار را شروع کرده‌ایم.

وی افزود: کار در حوزه مدارس استثنایی بسیار سخت است و تبعات روحی و جسمی دارد؛ ما تلاش کردیم برای معلم عادی مشوق‌ها و جاذبه‌های مادی نیز در نظر بگیریم تا برای آموزش دانش‌آموزان استثنایی در کنار دانش‌آموزان عادی شان آماده شده و آموزش ببینند و بتوانند با آنها کار کنند.

رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی با بیان اینکه روش‌های تدریس در کلاسی که یک دانش آموز با نیاز ویژه هم داد از پیچیدگی های خاصی برخوردار است، عنوان کرد: معلم باید زمان و انرژی بیشتری در کلاس درس صرف کند.

وی با بیان اینکه رشد هوشی تا پایان 18 سالگی است، گفت: از 18 سالگی به بعد تجارب به فرد افزوده می‌شود و باید برای زندگی در اجتماع آماده شود، وقتی فرد تیزهوش را جدا سازی می‌کنیم یک فرد منزوی می‌شود و معمولا پدیده مهاجرت در آنها بیشتر دیده می‌شود و این خطای ماست زیرا او را جدا می‌کنیم و وی با خود تصور می‌کند در این جامعه نمی گنجند و باید برود.

وی اظهار داشت: معتقدیم در طرح آموزش فراگیر و تلفیقی، نظام آموزشی باید منعطف باشد و در مدارس عادی دانش آموز با نیازهای ویژه در کنار دانش آموز عادی قرار بگیرد و البته زمینه‌های تقویت آموزشی وی فراهم شود.

رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور با بیان اینکه نظام آموزشی باید به سمت تغییر در بدنه خود حرکت کند نه اینکه مدرسه را جدا کند، گفت: هر نوع آموزش برای کودکان باید در بستر آموزش و پرورش رسمی صورت بگیرد و خط قرمز آنجایی است که کودک نتواند در مدارس عادی از خدمات آموزشی استفاده کند و نظام نیز نتواند محتوا را برای او فراهم کند.

وی ادامه داد: تجربه در سایر کشورها این است که کودک استثنایی را در کنار یادگیر و یا دستیار معلم قرار می‌دهند و این موضوع باعث بالارفتن عزت نفس کودکان شود و می‌تواند به عنوان کمک معلم به افرادی که از درس جا ماندند کمک کند و حتی این امر برای خود او نیز مفید است.

دكتر قدمی تأکید کرد: ما باید نگاه جدا سازی را کنار بزنیم و این مشکلی است که در اصل مشکل مسئولین و جامعه است و مشکل فرد محسوب نمی‌‌شود و باید به سمت انعطاف در محتوا، آموزش معلم، مناسب سازی، جهت گیری‌ها و ... برویم و از آن طرف نیز تأمین منابع، برگزاری المپیادها، طرح شهاب و پژوهش‌سراها و چند خط را پیش بگیریم؛ طرح تلفیق موفق بوده است و خوب است در حوزه تیزهوشان نیز از این تجارب استفاده شود.